Bizi Takip Edin

Ulamızın Tarihçesi

Ula ilçesinin bilinen tarihi M.Ö 2000 metinlerinde geçen Utima ve Ola isimlerinin antik dönem Idyma ve Oulais isimleriyle gösterdiği benzerlik sebebiyle günümüzden 4000 yıl öncesine dayanmaktadır. Yakın bölgelerde ele geçen daha erken verilerin bulunması sebebiyle ilçenin MÖ 2. binden önceki dönemlerde yerleşim görmüş olduğu büyük bir olasılık olmakla birlikte bölgede ele geçen en erken arkeolojik veriler MÖ 7.yy ve sonrasına işaret etmektedir. Devam eden süreçlerde kesintisiz yerleşim görmüş olan ilçede varlığı bilinen 6 antik kent bulunmaktadır. Kültürel açıdan hem antik çağlarda hem de sonraki dönemlerde büyük bir zenginliğe sahip olan bölgede hemen her alanda antikçağ ve sonrasına ait yerleşim izleri görülebilmektedir.

Anadolu’nun en eski çağlardan beri bölgede yaşayan halklarından birisi olan Karialılar günümüz Muğla ili ve yakın çevresinde yaşamışlardır. MÖ 2.bin metinlerinde Karkissa olarak geçen bu halk Mısır ve Yakın Doğu uygarlıklarıyla yakın ilişki içinde olmuş ve Hellen kültürünün oluşmasında öncülük eden pek çok mimari ve sanatsal üretim gerçekleştirmiştir. Oldukça uzun bir kıyı çizgisine sahip olmasıyla denizcilikte başarılı bir halk olan Kar’lar MÖ 6.yy itibarıyla Anadolu’nun tamamında olduğu gibi Pers idaresi altına girmiştir. Persler ile oldukça yakın ilişki içinde olan Karia’nın yerel yöneticisi olan Hekatomnos MÖ 4.yy başlarında Pers İmparatorluğuna bağlı Karia satrapı olarak görevlendirilmiştir. Hekatomnos ve çocuklarının idarede olduğu yaklaşık 70 yıllık süreçte Karia bölgesi altın çağını yaşamıştır. Pek çok yerleşim gelişmiş ve anıtsal yapılarla donatılmıştır. Büyük İskender’in Pers imparatorluğunu yenilgiye uğratması sonrasında bölge uzun bir süreçte İskender’in ardıllarının hakimiyet mücadelelerine sahne olmuştur. Bu dönem yine Rhodos’un karşı kıyısında yer alan yerleşimleri ticari bir sömürge olarak kullandığı dönemdir. Kedreai (Sedir Adası) doğrudan Rhodos’a bağlı bir kent olmakla birlikte İdyma, Kallipolis ve Thera’nın bağımlı kentler haline getirilmiş olduğu görülür. Roma imparatorluğunun bölgede hakimiyeti ele geçirdiği MÖ 1.yy sonrasında bölge tamamen Roma egemenliğinde kalmış olmakla birlikte her ne kadar Rhodos etkisi devam etmiş olsa da tüm çağlar boyunca Karia kültürünün yok olmadığı hem üretimlerinden hem de yerel dil olan Karca’nın kullanılmaya devam edilmiş olmasından anlaşılmaktadır. Bizans olarak da bilinen Doğu Roma imparatorluğu sürecinde yerleşimlerin devamlılık gösterdiği anlaşılmakla birlikte Akyaka’daki Bizans kalesi, Sedir adasındaki ve bölgedeki birkaç kilise haricinde yoğun bir Bizans yapılaşması görülmemektedir.

THERA

Modern Ula ilçe merkezinin yaklaşık 5 km batısında yer alan Thera antik kenti Yerkesik, Yenice, Kızılağaç ve Ula ilçe merkezinin bulunduğu Ula düzlüğünü kapsayan geniş bir araziye sahiptir. Bilinen tarihi MÖ 4.yy’da başlayan antik kent merkezi Okkataş olarak bilinen hakim bir tepenin güney yamacında yer almaktadır. Kentin doğu ve batısındaki alanlar ile ise anıtsal kaya mezarlar da içeren antik mezarlık alanlarıdır. Kentte yer alan tiyatro, agora ve tapınak gibi anıtsal yapılar ve tepe yamacında teraslar halinde düzenlenmiş konut alanları önemli bir antik kentin varlığına işaret eder niteliktedir.

OULAIS

Ula ilçesinin ismiyle büyük benzerlik gösteren Oulais antik kentinin ismi MÖ 5 yy vergi listelerinde bir kez geçmektedir. MÖ 2.bin yazılı kaynaklarında geçen Oula ismi de her ne kadar tartışmalı olsa da bazı araştırmacılar tarafından Oulais ile bağdaştırılmaktadır. Antik kentin konumu net olarak bilinmemekle birlikte Ula ilçesinin Çiçekli Mahallesi civarında yer almış olabileceği düşünülmektedir.

KYLLANDOS

Ula ilçesi Elmalı mahallesinde yer alan antik kent oldukça korunaklı hakim bir tepede yer almaktadır. Erken dönem karakteristikleri gösteren yerleşim tepenin güney yamacında yer alır ve iki tarafındaki derin vadiler çevresinde de mezarlık alanları yer almaktadır.

KALLIPOLIS

Yazıtlar ve antik kaynaklardan bilinen Kallipolis antik kentinin yeri konusunda tartışmalar sürmekle birlikte olasılıkla Kızılyaka mahallesi çevresinde yer almaktadır. Geniş bir araziye sahip olan antik yerleşim çevresindeki çalışmalar sürdürülmektedir.

IDYMA

MÖ 2.bin yazılı belgelerinde geçen Utima ile aynı olduğu düşünülen İdyma antik kentinin merkezi Gökova mahallesinin  kuzeyindeki hakim bir tepede yer almaktadır. Gökova körfezini kontrol eden antik kentin mahalleri Akyaka Maden iskelesinden Gökçe’ye uzanan tüm kıyı şeridine yayılmış durumdadır. Akyaka İnişdibi mevkiindeki antik mahallesi ile anakent merkezinde kazı ve araştırmalar sürdürülmektedir. MÖ 7.yy itibarıyla buluntu ele geçen antik yerleşimde oldukça iyi korunmuş sur duvarları, çok sayıda anıt mezar ve yüzeyde görülebilen bazı yapı kalıntıları görülebilir durumdadır. Akyaka İnişdibi mevkiinde ise Arkaik dönem surları üzerinde inşa edilmiş Bizans dönemine ait bir kale bulunmaktadır.

KEDREAI

Coğrafi açıdan uzak olmakla birlikte idari açıdan Ula ilçesine bağlı olan Sedir adasındaki Kedreai antik kenti MÖ 5.yy itibarıyla yerleşim görmüştür. Rhodos’a doğrudan bağlı olan kent tiyatrosu, tapınak ve anıtsal yapıları ile Bizans döneminde Hristiyanlar için taşımış olduğu önem ve inşa edilmiş kiliseleriyle dikkat çekici bir merkezdir. Antik kentin mezarlık alanı ise adanın karşısındaki anakara kıyısında yer almaktadır.